Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
ԱՐԽԻՎ
Հայաստանի Հանրապետություն
Կիրակի, Մայիսի 18, 2025
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք
Հայաստանի Հանրապետություն
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք
Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
Հայաստանի Հանրապետություն
Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
Գլխավոր Այլք

IPSE DIXIT. Միգել դե ՈՒՆԱՄՈՒՆՈ

Սեպտեմբերի 30, 2022
Այլք
IPSE DIXIT. Միգել դե ՈՒՆԱՄՈՒՆՈ
2
ԿԻՍՎԵԼ ԵՆ
160
ԴԻՏՈՒՄ
Share on FacebookShare on Twitter

Փիլիսոփայության պատմությանը վերաբերող ինձ հայտնի աշխատությունների մեծամասնության մեջ փիլիսոփայական համակարգերն այնպես են մատուցվում, կարծեք թե դրանք մեկը մյուսից են բխում՝ որպես միմյանց անհրաժեշտ հետեւանք, այնինչ դրանց հեղինակ փիլիսոփաները թվում են անէական եւ հազիվ են հիշատակվում: Երկրորդական նշանակություն է տրվում փիլիսոփաների՝ փիլիսոփայող մարդկանց կենսագրությանը: Մինչդեռ հատկապես դա, այսինքն՝ փիլիսոփաների անձնական կենսագրությունն է, որ մեզ առավել մեծ աստիճանով օգնում է հասկանալու նրանց բուն փիլիսոփայությունը:

Փիլիսոփայությունը բավարարում է մեր պահանջմունքը՝ ձեւավորելու աշխարհի եւ կյանքի մասին միասնական ու ամբողջական մի հայեցակարգ, որի զգացումը մեր մեջ գոյացնում է ներքին հակվածություն, ապա եւ մղում գործողու-թյան: Բայց այնպես է ստացվում, որ այդ զգացումը, փոխանակ լինի հայեցակարգի հետեւանքը, դառնում է դրա պատճառը: Մեր փիլիսոփայությունը, այսինքն՝ աշխարհի եւ կյանքի ըմբռնման կամ չըմբռնման մեր եղանակը ծագում է բուն կյանքի մեր զգացումից, որն արմատավորված է լինում ենթագիտակցականի կամ էլ, թերեւս, անգիտակցականի ոլորտում: Սխալ է ասել, թե մեր գաղափարները մեզ դարձնում են լավատես կամ հոռետես. ընդհակառակը, մեր լավատեսությունը կամ հոռե-տեսությունն են (լինի վերջինս փիլիսոփայական, թե ախտաբանական) ստեղծում մեր գաղափարները:

Փիլիսոփայությունն ամեն մի փիլիսոփայի մարդկային արգասիքն է, իսկ ամեն մի փիլիսոփա միս ու արյունից մարդ է, որը դիմում է իր պես, միս ու արյունից մարդկանց: Եվ ուզի, թե չուզի, նա փիլիսոփայում է ոչ միայն բանականությամբ, այլեւ կամքի, հույզերի, միս ու արյան միջոցով, ամբողջ հոգով ու ամբողջ մարմնով: Մարդն է փիլիսոփայում….

Արդ, ի՞նչ նպատակով են մարդիկ փիլիսոփայում: Այսինքն՝ հանուն ինչի՞ են նրանք հարցում անում իրերի նախասկզբի եւ վերջնական նպատակների մասին: Լավ, հասկանալի է, մարդիկ իրենց իսկ բնույթով ձգտում են իմացության: Բայց հանուն ինչի՞:

Փիլիսոփաները որոնում են իրենց աշխատանքի՝ փիլիսոփայելու տեսական կամ իդեալական ելակետը, բայց, որպես կանոն, նրանք անտեսում են իրենց պարտականությունը՝ գտնելու սեփական փիլիսոփայության, դրա նպատակի գործնական եւ իրական ելակետը: Ի՞նչ իմաստ ունի ստեղծել փիլիսոփայություն, մտորել դրա շուրջ, ապա շարադրել իր մերձավորների համար: Ի՞նչ է փնտրում փիլիսոփան փիլիսոփայության մեջ, ի՞նչ է ուզում նրանից: Ճշմարտություն հանուն ճշմարտությա՞ն: Ճշմարտություն հանուն այն բանի, որ դա դրվի մեր վարքագծի հիմքո՞ւմ եւ դրանո՞վ պայմանավորվի մեր հոգեւոր դիրքորոշումը, վերաբերմունքը կյանքի եւ տիեզերքի հանդեպ….

Բուն ելակետում՝ գործնական, այլ ոչ տեսական ելակետում, ամեն մի փիլիսոփայության համար կա ինչ-որ մի «հանուն»: Փիլիսոփան փիլիսոփայում է ոչ միայն հանուն փիլիսոփայելու: Ըստ հին լատիներեն ասույթի՝ «Primum vivere, deinde philisophari»: Իսկ քանի որ փիլիսոփան նախ մարդ է, ապա նոր միայն փիլիսոփա, նա պետք է ապրի, միայն այդ դեպքում կարող է փիլիսոփայել, եւ փաստորեն նա փիլիսոփայում է հանուն ապրելու: Որպես կանոն, նա փիլիսոփայում է կա՛մ կյանքի հետ հաշտվելու համար, կա՛մ գտնելու համար կյանքում որեւէ իմաստ, կա՛մ շեղվելու եւ իր ձախորդությունները մոռանալու համար, կա՛մ էլ մարզական հետաքրքրու-թյամբ եւ վասն զվարճության: Վերջինիս լավագույն օրինակ է ծառայում Սոկրատեսը, աթենացի այդ անտանելի հեգնաբանը….

Պատրաստել է Վ. ՄԻՐԶՈՅԱՆԸ

Թեգեր: Միգել դե ՈՒՆԱՄՈՒՆՈ
Կիսվել1Tweet1Կիսվել
 Հայաստանի Հանրապետություն

 Հայաստանի Հանրապետություն

Նույնատիպ Հոդվածներ

Հետաքրքիր է իմանալ

Հետաքրքրական է

Մայիսի 30, 2023
Պատմության հետագծով

Պատմության հետագծով

Մայիսի 30, 2023

ՀՀ-ում առաջին էքսկուրսիոն քարանձավը հասանելի է այցելուներին

Հետաքրքրական է

Պատմության հետագծով

Իսկ մենք գիտե՞նք մեր «Դոկտոր Մահին»…

Հետաքրքրական է

Պատմության հետագծով

Հաջորդ Հոդվածը
Պատմության հետագծով

Պատմության հետագծով

Հետաքրքիր է իմանալ

Հետաքրքրական է

Ամենաընթերցվածը

  • Բերդաձորը՝ հերոսացման խորհրդանիշ

    Բերդաձորը՝ հերոսացման խորհրդանիշ

    14 Կիսվել են
    Կիսվել 6 Tweet 4
  • Հանճարի ու ամբոխի «երկխոսությունը»

    6 Կիսվել են
    Կիսվել 2 Tweet 2
  • Աղոթքներ ամուսնու համար

    44 Կիսվել են
    Կիսվել 18 Tweet 11
  • Էներգիայի խնայողության ուղիները կենցաղում

    23 Կիսվել են
    Կիսվել 9 Tweet 6
  • Հետաքրքիր է իմանալ

    7 Կիսվել են
    Կիսվել 3 Tweet 2

Սոցցանցեր

Ցանկ

  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք

Օգտակար Հղումներ

  • Armenpress
  • Armenpress | History
  • Республика Армения
  • Պատմություն
  • Հեղինակներ

Մեր Մասին

Հայաստանի Հանրապետություն՚ օրաթերթը ստեղծվել է 1990 թ.

Ներկայում օրաթերթը հրատարակվում է «Արմենպրես» լրատվական գործակալության կողմից:

 

Հասցե՝ Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երեւան, Արշակունյաց պող. 4, 13-14-րդ հարկեր Հեռ.՝ + (374 10) 52-57-56, Էլ-փոստ՝ [email protected]: Գովազդի համար`+(374 10) 52-69-74, +(374 96) 45-19-38, Էլ-փոստ՝ [email protected]

Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք

Հասցե՝ Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երեւան, Արշակունյաց պող. 4, 13-14-րդ հարկեր Հեռ.՝ + (374 10) 52-57-56, Էլ-փոստ՝ [email protected]: Գովազդի համար`+(374 10) 52-69-74, +(374 96) 45-19-38, Էլ-փոստ՝ [email protected]

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist