Արցախի Հանրապետության առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքների համար բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագիրը ՀՀ կառավարությունը հաստատել է։ Ըստ այդմ՝ Ադրբեջանի կողմից 2020 թ. սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված պատերազմի հետեւանքով Արցախի Հանրապետության առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքները պետության կողմից աջակցություն կստանան՝ հիփոթեքային վարկով անշարժ գույք ձեռք բերելու կամ անհատական բնակելի տուն կառուցելու դեպքում։
Ըստ ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության՝ ծրագիրը հնարավորություն կտա տեղահանված 3000-ից ավելի ընտանիքների ձեռք բերել կամ կառուցել իրենց սեփական բնակելի տներն ու բնակարանները։ Շահառուներն Արցախի Հանրապետության առանձին շրջաններում 2020 թ. սեպտեմբերի 27-ի դրությամբ բնակված կամ Արցախում հաշվառված, առնվազն վերջին 3 ամիսներին փաստացի բնակված կամ վերջին 3 տարում փաստացի բնակված եւ Ադրբեջանի կողմից պատերազմի հետեւանքով տեղահանված ընտանիքներն են (այդ թվում՝ մեկ անձից բաղկացած)։ Այդ թվում՝ 2020 թ. սեպտեմբերի 27-ից հետո տվյալ ընտանիքում ծնված երեխան, բացառությամբ այն ընտանիքների, որոնք որեւէ ծրագրի շրջանակներում գործուղվել են Արցախ մինչեւ սեպտեմբերի 27-ը եւ վերջին 3 ամիսներին բնակվել են այնտեղ։ Պարտադիր բնակության պահանջը տարածվում է ընտանիքի՝ առնվազն մեկ անդամի վրա։ Ընտանիքի բացակա անդամները դիտվում են որպես շահառու եւ ընդգրկվում են տվյալ ընտանիքի կազմում, եթե նրանց բացակայությունը պայմանավորված է բուժման կամ ուսման կամ ՀՀ զինված ուժերում եւ այլ զորքերում զինվորական ծառայության կամ ազատազրկման դատապարտվածների պատիժը կրելու հետ։
Աջակցությունը տրամադրվելու է՝ 1. Հայաստանում հիփոթեքային վարկով բնակարան կամ անհատական բնակելի տուն ձեռք բերող, անհատական բնակելի տուն կառուցելու նպատակով հիփոթեքային վարկ ստացող շահառուին եւ ուղղվելու է բացառապես հիփոթեքային վարկի ամենամսյա վճարների (մայր գումարի եւ տոկոսագումարի) մարմանը։ 2. Արցախում հիփոթեքային վարկով բնակելի անշարժ գույք ձեռք բերող, անհատական բնակելի տուն կառուցելու նպատակով հիփոթեքային վարկ ստացող շահառուին եւ ուղղվելու է բացառապես հիփոթեքային վարկի ամենամսյա վճարների (մայր գումարի եւ տոկոսագումարի) մարմանը։
Ի դեպ, շահառուն իրավունք ունի օգտվել աջակցության այս ծրագրից՝ անկախ բնակարանային ապահովության պետական աջակցության այլ ծրագրերից (եկամտահարկի վերադարձի, երեխա ունեցող ընտանիքների բնակարանային ապահովության պետական աջակցության ծրագրերից) օգտվելու հանգամանքից։
Ծրագրի շրջանակներում դիմումների ընդունման վերջնաժամկետը 2022 թ. դեկտեմբերի 30-ն է։
Ծրագրի համաձայն՝ 1. Երեւանում հիփոթեքային վարկով բնակելի անշարժ գույք ձեռք բերելու կամ անհատական բնակելի տուն կառուցելու դեպքում հիփոթեքային վարկի մայր գումարի ամսական վճարների մարման համար հանրագումարային մինչեւ 8 մլն դրամ, բայց ոչ ավելի, քան ամսական 97 հազ. դրամ, իսկ տոկոսագումարների մարման համար՝ մինչեւ 8 տոկոս, հանրագումարային մինչեւ 3.648 մլն դրամ, բայց ոչ ավելի, քան ամսական 54 հազ. դրամ։ 2. ՀՀ մարզերում հիփոթեքային վարկով բնակելի անշարժ գույք ձեռք բերելու կամ անհատական բնակելի տուն կառուցելու դեպքում հիփոթեքային վարկի մայր գումարի ամսական վճարների մարման համար հանրագումարային մինչեւ 10 մլն դրամ, բայց ոչ ավելի, քան ամսական 131 հազ. դրամ, իսկ տոկոսագումարների մարման համար՝ մինչեւ 10 տոկոս, հանրագումարային մինչեւ 5.850 մլն դրամ, բայց ոչ ավելի, քան ամսական 84 հազ. դրամ։ 3. Արցախում հիփոթեքային վարկով բնակելի անշարժ գույք ձեռք բերելու կամ անհատական բնակելի տուն կառուցելու դեպքում հիփոթեքային վարկի մայր գումարի ամսական վճարների մարման համար՝ հանրագումարային մինչեւ 12 մլն դրամ, բայց ոչ ավելի, քան ամսական 171 հազ. դրամ, իսկ տոկոսագումարների մարման համար՝ մինչեւ 12 տոկոս, հանրագումարային մինչեւ 8.660 մլն դրամ, բայց ոչ ավելի, քան ամսական 120 հազ. դրամ։
Ֆինանսավորող կազմակերպությունից հիփոթեքային վարկ ստանալու պարագայում՝ սերտիֆիկատի միջոցով պետությունը վարկային ժամանակացույցին համապատասխան կիրականացնի մայր գումարի եւ տոկոսագումարի վճարում հենց նշյալ սահմանաչափերով։ Վարկային հայտը դիտարկելիս՝ ֆինանսավորող կազմակերպությունները պետության կողմից սուբսիդավորվող գումարների մասով չեն կատարի վարկառուի վարկունակության գնահատում։ Այսինքն, եթե վարկի գումարը չի գերազանցում պետության կողմից սուբսիդավորվող չափերը, ապա շահառուն սերտիֆիկատի ներկայացման դեպքում կարիք չի ունենա ֆինանսավորող կազմակերպությանը ներկայացնել իր վարկունակությունը հավաստող լրացուցիչ տեղեկատվություն եւ տեղեկանքներ (աշխատավարձ, այլ եկամուտներ եւ այլն)։
Ծրագրի դիտարկումն անելու է ԱՍՀ նախարարությունը։ Ծրագրի շրջանակներում Արցախի առանձին շրջաններից տեղահանված 3.230 ընտանիքի աջակցություն տրամադրելու համար 2022 թ. կպահանջվի շուրջ 3.4 մլրդ դրամ։ Յուրաքանչյուր հաջորդ տարվա համար ֆինանսական միջոցների ավելացման (պակասեցման) հարցը կքննարկվի տվյալ տարվա բյուջետային գործընթացի շրջանակներում՝ հաշվի առնելով ծրագրի գծով նախորդ տարիներին կատարված փաստացի ծախսերը:
Արմենուհի ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ
