1996 թ., երբ թալիբներն Աֆղանստանում իշխանության եկան, ԱՄՆ-ն ոչ միայն մտահոգություն չուներ, այլեւ պատրաստվում էր ճանաչել նրանց՝ որպես այդ երկրի օրինական իշխանության ներկայացուցիչներ։ Սակայն Օսամա բեն Լադենի գլխավորած ծայրահեղ վահաբական, ահաբեկչական «Ալ Քաիդա» կազմակերպության հետ թալիբների սերտ համագործակցությունը պատճառ դարձավ, որ Վաշինգտոնը վերանայի քաղաքականությունը նրանց նկատմամբ։
«Ալ Քաիդան» ձեւավորվել է 1988 թ. Պակիստանում եւ ընդգրկում էր հիմնականում արաբական տարբեր երկրների կամավորների, որոնք Աֆղանստանում պայքարում էին ԽՍՀՄ-ի զորքերի դեմ։ Հետագայում նրանք կոչվեցին արաբ աֆղաններ։ Խորհրդային զորքերի՝ Աֆղանստանից հեռանալուց հետո «Ալ Քաիդան» թշնամի հայտարարեց ԱՄՆ-ին, նրա դաշնակից արաբական երկրներին ու Իսրայելին՝ իր գերնպատակը համարելով հեղափոխության միջոցով «Երկրի վրա Աստծո իշխանության հաստատումը»։ Իրականում թալիբներն ու «Ալ Քաիդան» կրոնական նույն համոզմունքներն ունեն, սակայն եթե վերջինս համաշխարհային, համաիսլամական բնույթ ունի, ապա փուշտուն թալիբներն ի սկզբանե հիմնված են եղել նաեւ ցեղային կառուցվածքի վրա։ Դա է պատճառը, որ նրանց ազդեցության գոտիները հենց Աֆղանստանի գավառական, գյուղական շրջաններն են, որտեղ իշխում են ցեղային փոխհարաբերությունները։ Բացի այդ, թալիբների նպատակն Աֆղանստանում Իսլամական էմիրություն հաստատելն է։
Ինչ վերաբերում է «Իրաքի եւ Շամի իսլամական էմիրությանը» (արաբերեն հապավումը՝ ԴԱԻՇ), ապա այն «Ալ Քաիդայից» ծնված նրա հարազատ զավակն է, բայց առավել դաժան ու առավել ծայրահեղական։ ԴԱԻՇ-ի հիմնադիրն է «Ալ Քաիդայի» իրաքյան մասնաճյուղից առանձնացած Աբու Բաքր Ալ Բաղդադին։ Խմբավորման նախնական անունն էր՝ «Միակ Աստծո եւ ջիհադի ժողովուրդ», սակայն 2013 թ. ապրիլին, երբ արդեն Իրաքում ու Սիրիայում որոշ տարածքներ էին վերահսկում, ահաբեկչական այդ կազմակերպությունն իրեն ԴԱԻՇ անվանեց, իսկ 2014 թ. հունիսին, գրավյալ տարածքները զգալիորեն ընդարձակելով, հայտարարեց «Իսլամական խալիֆայության» հիմնադրման մասին՝ խալիֆ հռչակելով Ալ Բաղդադիին, ով զոհվեց 2019 թ.։ Նշենք, որ ԴԱԻՇ-ը «Ալ Քաիդային» քննադատում է այն բանի համար, որ հանդուրժում է թալիբների նախնադարյան ցեղային հարաբերություններն ու հասարակական կառուցվածքը։ Մինչդեռ դաիշականների մոտ պատասխանատուները կարող են լինել արաբներ, քրդեր, տաջիկներ, ուզբեկներ, թուրքեր եւ այլք։
Անդրադառնալով դաիշականների ու թալիբների միջեւ տարբերություններին՝ հարկ է նշել, որ ըստ մասնագետների, եթե դաիշականներն անգամ իրենց ամենադաժան գործողությունները՝ գերիներին հրկիզելը, հիմնավորում եւ պատճառաբանում են Ղուրանի ու շարիաթի իրենց ընդունած մեկնությամբ, ապա թալիբների ահաբեկչությունները տեսականորեն չեն հիմնավորվում։ ԴԱԻՇ-ի եւ թալիբների դավանական սկզբունքներում տարբերություն գրեթե չկա, սակայն, ինչպես նշում է աֆղան փորձագետ Մոհամեդ Մոհիղը, դաիշականները կրոնական, քաղաքական, հասարակական, տնտեսական եւ այլ ոլորտներում ներկայացնում են հստակ մշակված հիմունքներ եւ, որպես հրավեր, տարածում ողջ աշխարհում։ Մինչդեռ թալիբների մոտ այս հարցն անորոշ է, եւ նրանց տեսակետներն ընկալելու համար պարզապես պետք է հետամուտ լինել գործելակերպին ու գործողություններին։
Բացի այդ, առնվազն առերեւույթ դաիշականներին որեւէ տարածաշրջանային երկիր չի հովանավորում, թեեւ որոշ երկրներ ոչ բացահայտ նրանց հետ համագործակցում են՝ հանուն իրենց նպատակների, ինչպես Թուրքիան է վարվել Սիրիայում նրանց ու նման այլ կազմակերպությունների հետ։ Այդ շրջանակներում Անկարան նրանց «արտահանել» է Լիբիա եւ Ադրբեջան՝ Արցախի դեմ պատերազմի առաջնագիծ։ Մինչդեռ թալիբներին ի սկզբանե եւ առայսօր հովանավորում է Պակիստանը, ինչի մասին տարբեր առիթներով շեշտել են այս երկրի բարձրաստիճան պաշտոնյաները։ Եվ, ի վերջո, դաիշականները չեն համագործակցում այլ սալաֆավահաբական եւ ջիհադական կազմակերպությունների հետ, մինչդեռ թալիբները համագործակցում են բոլորի հետ՝ սկսած «Ալ Քաիդայից» մինչեւ «Բուքո Հարամ»։ Իգական սեռի նկատմամբ վերաբերմունքում եւս որոշակի տարբերություն նկատվում է. եթե թալիբները լիովին «ջնջում» են կանանց հասարակական կյանքից, նրանց միայն ամուսնուն ու զավակներին ծառայելու իրավունք են վերագրում, ինչը նաեւ պայմանավորված է ցեղային հարաբերություններով, ապա ԴԱԻՇ-ը հիջաբի կատարյալ պահպանմամբ նրանց նույնիսկ ներգրավում է ահաբեկչական գործողություններում։
Այլ կերպ ասած ԴԱԻՇ-ի, «Ալ Քաիդայի» եւ թալիբների ռազմավարությունները գրեթե նույնն են, նրանց միջեւ տարբերությունները տեխնիկական, տակտիկական են։ Այս առնչությամբ խիստ պատկերավոր է Աֆղանստանի նախկին փոխնախագահ եւ այժմ իրեն երկրի նախագահ հայտարարած Ամրոլահ Սալեհի տեսակետը։ Նա հիշյալ 3 կազմակերպությունների տարբերությունը նմանեցնելով «Կոկա կոլայի» եւ «Պեպսի կոլայի» համերի տարբերությանը՝ նշել է, որ եթե պիտակները չլինեն, շատ դժվար է դրանց տարբերել։
