Թուրքիայի իշխանությունները սահմանափակել են մուտքը «Թվիթեր»։ Ստեղծված պայմաններում իշխանությունը որոշել է սահմանափակել տեղեկատվության տարածումը, որը կարող է վնասել, խնդիրներ ստեղծել իշխանության համար, օգտագործվել քաղաքական ընդդիմության կամ արտաքին ուժերի կողմից։ Նման որոշումը քննադատության է արժանացել քաղաքական ընդդիմության ներկայացուցիչների կողմից, որոնց կարծիքով նախագահ Էրդողանն այդ քայլին է գնացել երկրաշարժի հետեւանքով ստեղծված՝ իրավիճակում բացասական գրառումներից խուսափելու նպատակով։ Սոցիալական հարթակի գործունեության սահմանափակումը ցուցիչ է, թե որքան կարեւոր են տեղեկատվության վերահսկումն ու ուղղորդումը, քանի որ դրանք օգտագործվում են հանրային համապատասխան տրամադրություններ գեներացնելու, ինչպես նաեւ կառավարելու համար։ Այդպիսի մոտեցումը ցույց է տալիս ժամանակակից աշխարհում տեղեկատվական հոսքերի չափազանց մեծ ազդեցությունն ու դերակատարությունը։
Ցավոք, մենք հաճախ թերագնահատում ենք տեղեկատվական հոսքերի բնույթը, որակը, դրանց վերահսկումն ու ուղղորդումը եւ մեր շահերի պաշտպանության «հույսը թողնում Աստծո վրա»։ Դրա արդյունքում հայտնվում ենք ինֆորմացիոն թակարդում, իսկ տեղեկատվական հոսքերն սկսում են սպասարկել թշնամական օրակարգեր։ Դրանցից են ճշմարտության մասին «համեստորեն» լռելը կամ ոչ բավարար այն ներկայացնելը, հայկական տեղանունների պատերազմում զիջելը, առաջադեմ երեւալու համար որոշակի քայլեր կատարելը կամ չկատարելը։
Արդեն երկու ամիս է՝ Արցախը շրջափակման մեջ է «խաղաղասեր հարեւանի» կողմից, սակայն միջազգային համայնքը առարկայական գործողություններ չի իրականացնում ռազմական հանցագործին ու ցեղասպան երկրին պատասխանատվության կանչելու եւ հետագա նման քայլերը կանխելու համար։ Հասկանալի է՝ կան տնտեսական, քաղաքական շահեր, որոնք գերակա են դարձել միջազգային իրավունքի, մարդասիրության ու արդարության նկատմամբ։ Ինչեւէ, տարբեր երկրներում պարբերաբար բարձրաձայնվում է Արցախի շրջափակման հարցը, հնչում են դատապարտող հայտարարություններ Ադրբեջանի իշխանությունների նկատմամբ։ Նկատենք, սակայն, որ իրական եւ լրջագույն խնդիրը մեր հասարակության ներսում Արցախի հիմնահարցից «ազատվելու» ցանկության մեջ է։ Խոսքն անհատներին եւ առանձին խմբերին չի վերաբերում, այլ հայության հավաքական մոտեցումներին, առաջնահերթություններին ու հանուն այդ առաջնահերթությունների գործելուն։ 2022 թ. դեկտեմբերի 12-ից սկսած յուրաքանչյուր օր եւ ժամ Արցախի 120000 բնակիչ ենթարկվում է հոգեբանական ճնշման, 61 օր շարունակ արցախցին կանգնած է գոյաբանական վտանգի առջեւ՝ հաղթահարելով տնտեսական, սոցիալական, կրթական, առողջապահական մարտահրավերներ, սակայն Բաքվի ցեղասպան քաղաքականությանը հակազդելու հանրային պահանջ չի ձեւավորվել։ Այն կար 1988-ին, որն էլ երաշխավորեց արցախյան առաջին պատերազմում մեր արդար հաղթանակը։ Իսկ հաղթանակներն առարկայանում են, երբ կա հստակ գիտակցված նպատակ կա՛մ մեծամասնության, կա՛մ էլիտաների կողմից։ Հակառակ դեպքում գործողությունները դառնում են քաոտիկ, էներգատար, անարդյունավետ, անգամ՝ վնասակար։ Կան մի քանի հարցեր, որոնք պետք է հայության շրջանում հստակ վերաբերմունք ու կարծիք ունենան, եւ միայն դրանց սահմանումից է կախված հետագա հաջողությունը՝ որո՞նք են մեր հայրենիքի իրական սահմանները, արդյոք տե՞ր ենք մեր հայրենիքին, ի՞նչ ենք պատրաստ անել հանուն հայրենիքի։
Սովորաբար հաճելի չէ համեմատության մեջ լինել թշնամու, հակառակորդի եւ, ընդհանրապես, այլ մարդկաց հետ, մինչդեռ դա թույլ է տալիս տեսնել սեփական առավելություններն ու թերացումները, սխալներն ու ուժեղ կողմերը։ «Ցանկացողը հնարավորություններ է փնտրում, չցանկացողը՝ պատճառներ». այս միտքը վերագրվում է Սոկրատին, նաեւ նշվում է որպես արաբական ասացվածք, ինչը ցույց է տալիս այդ խոսքերի համամարդկային եւ ճշմարիտ լինելը բոլոր ժամանակների համար։ Մեր պարագայում հայկական օրակարգը սպասարկելու փոխարեն մենք դիմում ենք ասացվածքի երկրորդ հատվածին, որպեսզի արդարացնենք Արցախի հիմնախնդրի հայանպաստ լուծման հնարավորության դժվարությունները, անգամ՝ անհնարինությունը։ Մինչդեռ թուրք-ադրբեջանական քաղաքականության հիմքում ընկած է ցանկացած գնով սեփական օրակարգը սպասարկելու տարբերակը, անգամ «տիեզերական» սուտ եւ կեղծիք հորինելու ճանապարհով։
Մեր ժամանակներում տարածքների համար պատերազմները փոխարինվում են ազդեցության համար պայքարով, ինչը ենթադրում է անհատի, հասարակության բուն մտածելակերպի, արժեհամակարգի այնպիսի փոփոխություն, որի պարագայում «նվաճվողն» այլեւս չի ցանկանա ընդդիմանալ։ Եվ ինչպես ընդդիմանալ, եթե ինքնության հենասյուները փոխարինված են օտարի արժեհամակարգով։ Պատերազմների, պայքարի հոգեբանական բաղադրիչը նոր երեւույթ չէ, այն մշտապես օգտագործվել է, սակայն տեխնոլոգիաների զարգացմամբ դրանք ավտոմատացվել են եւ դարձել ավելի հեշտ կիրառելի։ Մատի մեկ հպում, եւ մարդը հայտնվում է վիրտուալ աշխարհում, որտեղ խախտված են իրականի եւ անիրականի, ճշմարտության եւ կեղծիքի սահմանները։ Իսկ շատ հաճախ մարդկանց համար նախընտրելի է հաճելի, «քաղցր» սուտը, քան դառը իրականությունը, որի դեպքում գրեթե զրոյանում են իրականության բացասական կողմերը վերացնելու եւ ցանկալի արդյունք գրանցելու հնարավորությունները։
Գաղափարների անորոշություն, գաղափարախոսությունների բացակայություն, ճշմարտությունների աղճատում, խեղաթյուրում, ծանոթ աշխարհընկալման քայքայում՝ սրանք մարտահրավերներ են, որոնք արդյունավետ օգտագործվում են նաեւ մեր դեմ։ Արդյունքում հավաքական հայությունը չունի ապագայի հստակ տեսլական, գիտակցված չեն սեփական անվտանգային շահերը, ինչն առաջին նախապայմաններից մեկն է պատմական կտրվածքում որպես ամբողջություն լինելու եւ զարգանալու համար։
