Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
ԱՐԽԻՎ
Հայաստանի Հանրապետություն
Չորեքշաբթի, Մարտի 22, 2023
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք
Հայաստանի Հանրապետություն
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք
Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
Հայաստանի Հանրապետություն
Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
Գլխավոր Սոցիում

«Հայ զինվորը նախեւառաջ հայրենիքի եւ իր կոչման նվիրյալն է…»

Հունվարի 28, 2023
Սոցիում
«Հայ զինվորը նախեւառաջ հայրենիքի եւ իր կոչման նվիրյալն է…»
2
ԿԻՍՎԵԼ ԵՆ
157
ԴԻՏՈՒՄ
Share on FacebookShare on Twitter

Հովիկ Վարդումյանը սակավաթիվ այն մտավորականներից է, ովքեր Արցախյան հաղթական պատերազմի առաջին իսկ օրերից վայր դրեցին գրիչը՝ այն փոխարինելով ազգափրկիչ զենքով եւ սկզբից մինչեւ վերջ մասնակցեցին հերոսամարտին: Իսկ հետո գրեցին գրքեր պատերազմական թեմաներով, անմահացրին իրական հերոսներից շատերին՝ կատարելով իրենց հոգու պարտքը ոչ միայն հայրենիքի, այլեւ անմահացած մեր սրբանուն տղաների հանդեպ:

Հայոց բանակի օրվա առիթով է մեր զրույցը վաստակաշատ արձակագիր, վիպասան, բանաստեղծ, ազատամարտիկ գրչի նվիրյալի հետ:

-Սիրելի եղբայր, առաջին հարցս վերաբերում է հայոց ազատամարտին Ձեր մասնակցությանը: Ինչպե՞ս սկսվեց այն, որտեղի՞ց:

-Նախ ասեմ, որ երբ սկսվեց շարժումը, եւ ամենօրյա միտինգներից փոթորկվում էր մայրաքաղաքը, ես այնտեղ էի՝ Ազատության հրապարակում: Իսկ երբ սկսվեցին թշնամական ոտնձգությունները մեր սահմանների հանդեպ, հասկացա, որ միտինգներով ոչինչ չես անի, հարկավոր է ջոկատ կազմել ու զինվել: Ասացի՝ տղերք, մենք այստեղ անելիք չունենք, եւ համախոհներիս հետ կազմավորեցինք «Դավիթ Բեկ» ջոկատը ու առաջին հերթին շտապեցինք վտանգված Երասխ: Այնուհետեւ մեկնեցինք Վարդենիս, շուրջ մեկ ամիս պաշտպանեցինք մեր հյուսիսային սահմանը: Նշեմ, որ ամեն ինչի պակաս էր. ոչ կարգին զենք կար, ոչ զինամթերք: Կապվեցինք զորամասերի հետ, որոնց շնորհիվ կարողացանք քիչ թե շատ զինվել, այնքան, որ կարող էինք արդեն լինել Արցախում: Եվ գնացինք: Իրավիճակը չափազանց բարդ էր. թուրքերը, ռուսական բանակի հետ համագործակցելով, տանկերով, զրահամեքենաներով խորանում էին մեր տարածքներում: Իսկ մենք դրանց դեմ կռվելու զենք չունեինք, ստիպված նահանջում էինք: Թուրքը լավ գիտի՝ եթե թույլ ես, կգա եւ կոչնչացնի: Եվ խորացան՝ ընդհուպ մոտենալով Ստեփանակերտի սահմաններին: Միայն այն ժամանակ, երբ ինչ-ինչ պատճառներով ռուսական զորքերը հեռացան եւ այլեւս չէին մասնակցում ռազմական գործողություններին, մեր զինական ուժերը դյուցազնորեն կարողացան կանգնեցնել թուրքերի առաջխաղացումը, այնուհետ ջախջախել նրանց ու ծնկի բերել:

-Եղե՞լ է, որ ընկել եք շրջափակման մեջ, շոշափելիորեն զգացել մահվան վտանգը:

-Պատերազմի դաշտում մահվան ուրվականն ամենուր է, կարող ես զոհվել ցանկացած պահի: Ինձ հետ, սակայն, նման բան չի պատահել՝ ոչ շրջապատման մեջ եմ մնացել, ոչ էլ զգացել մահվան սարսափը. ես միշտ էլ մտածել եմ, որ Աստված ինձ պահապան է եղել, չնայած այն իրողությանը, որ մեր զոհերի թիվն էլ նվազ չէր…

-Փորձենք բնութագրել ՀԱՅ ԶԻՆՎՈՐԻՆ…

-Նախ ասեմ, որ բոլորը չէ, որ կարող են դառնալ զինվոր. մի մասը չի կարողանում կռվել, մի մասը վախենում է, մի մասը՝ հիվանդանում: Միայն մի մասն է, որ դառնում է արտակարգ զինվոր, այսինք՝ ով որ ծնվել է որպես զինվորացու եւ չի երկյուղում մահից: Հայ զինվորին հենց սա է բնորոշ: Տեսեք. երբ թուրք խմբավորումները թեկուզ փոքր-ինչ նեղն էին ընկնում, անմիջապես զենքը շպրտում, շրջվում-փախչում էին: Մեր զինվորների պարագայում ես նման բան գրեթե չեմ տեսել: Իսկ եթե եղել է, եղել է արդարացված, իրավիճակի ծայրահեղ պարտադրանք, ինչպես՝ երբ տանկերով են գալիս քո վրա, որի դեմ ելնելու միջոցը չունես: Հայ զինվորը նախեւառաջ իր կոչման, գործի ու հայրենիքի նվիրյալն է, ընկերոջ հետ անմիջապես մտերմացող, մեկմեկու կյանքի գնով փրկելու ու ինքնազոհության պատրաստ, անչափ մարդկային, խիզախ ու խղճով: Ես տեսել եմ՝ Շուշիի բերդում թուրք գերիներ կային: Մերոնց վերաբերմունքն այնպիսին էր, որ ասես գերիներ չլինեին՝ մեզ հետ նստում հաց էին ուտում, ոչնչից չէին նեղվում, անգամ երգում էին…

-Այդ խղճի, մեծահոգության, հայի մարդասիրության մասին է Ձեր «Բաջին» սքանչելի պատմվածքը: Սա եղելությո՞ւն է, թե՞…

-Բառացիորեն իրողություն. մեր գրաված գյուղում թուրք չէր մնացել, բացի ձեր ասած պառավ բաջիից, որը չէր լքել իր տունը: Անձրեւներ էին, ցուրտ, ցեխ: Մտանք նրա տուն, օգտվեցինք մնացած պահածոներից, իսկ երբ ինքն էլ ոչինչ չուներ սնվելու՝ մեր չունեցածից էինք բաժին հանում, հոգ տանում նրա կյանքի համար: Ավելին. երբ հրետակոծությունից հրդեհվեց բաջիի տունը, իսկ մենք հեռու էինք, տղաներից երկուսը հրետակոծության տակ, վտանգելով իրենց, գնացին եւ վառվող տնից դուրս բերեցին թրքուհուն: Եվ նա համբուրեց իր փրկիչների ճակատը… Իսկ թե ինչ բարբարոսություններ էին անում իրենք մեր երեխաների, անճար ծերերի, գերիների ու հիվանդների նկատմամբ, ամենքիս է հայտնի… Նույն խորհուրդն ունի նաեւ իմ «Շունը» պատմվածքը, որը նույնպես հայ մարդու խղճի մասին է վկայում, կարդալուց կհամոզվեք:

-Այո, նախեւառաջ հենց սա է մեր եւ բարբարոս թուրքի տարբերությունը, ով այսօր էլ է ծարավի հայ արյան… Իսկ այժմ հարցնեմ պատերազմական թեմաներով գրված Ձեր գրքերի մասին՝ քանի՞սն են:

-Ութ գիրք, որոնցից ամենաթանկն ինձ համար «Գրոհայինների հրամանատարն» է: Այն, հիրավի, քաջազուն մի հայորդու՝ Վահան Վարդեւանյանի, նրա անձնազոհ սխրանքի եւ իր ղեկավարած անկոտրում ջոկատի մասին է: Ես խոստացել էի պատերազմից հետո գրել այս գիրքը եւ գրեցի: Մյուսը «Աստվածների կանչն» է՝ նվիրված պատերազմին մասնակցած վաթսունից ավելի արիասիրտ հայուհիներին: Այնուհետեւ՝ «Շուշիի ազատագրումը», որը հրատարակվեց Կոմանդոսի՝ ողջ ազգից սիրված, փառահեղ գեներալ Արկադի Տեր-Թադեւոսյանի շնորհիվ: Այնուհետեւ գրվեցին «Բաժանարար գիծը», «Կանթեղը», «Զինվորը ծնվում է մարտադաշտում» եւ մյուս գրքերս: Սրանց հավելեմ այլ թեմաներով գրվածներից մեկ-երկուսը՝ «Ուրֆայի հերոսամարտը», «Փոքր Մհերի վերադարձը», «Հավերժական շարժում»: Այս բոլորը գրվել են հետխորհրդային շրջանում, իսկ դրանից առաջ հրատարակել եմ վեց-յոթ գիրք:

-Ես ծանոթ եմ Ձեր բանաստեղծություններին…

-Այո, սկսել եմ բանաստեղծությամբ եւ հիմա էլ եմ գրում: Իսկ թե ինչպես արձակին անցա, երեւի շատերի մոտ է այդպես՝ սկսում են չափածոյով, հետո ի հայտ է գալիս այն, ինչն ավելի շատ է տրված քեզ: Այժմ բանաստեղծությունների մի քանի ընդհանուր տետր ունեմ, հնարավորության դեպքում կհրատարակեմ նաեւ դրանք:

-Նորից խոսենք պատերազմական օրերից. հետաքրքիր է՝ մարտական դիրքերում, խրամատներում կողք կողքի կռվող ընկերներդ գիտեի՞ն, որ Հովիկ Վարդումյանը բազմաթիվ գրքեր, արդեն ճանաչում ձեռք բերած գրող է…

-Մեծամասնությունը տեղյակ չէր. շատերը գրից, գրականությունից հեռու մարդիկ էին, մանավանդ՝ մեր ջոկատում: Դե ես էլ, գիտեք, սակավախոս մարդ եմ եւ չեմ սիրում խոսել ինքս իմ մասին: Բայց անկախ այս ամենից, շատ մտերիմ էինք, միմյանց հանդեպ՝ եղբայրաբար:

-Թերեւս, շատերին հետաքրքրող մի հարց. մեր հաղթական պատերազմի մասին, բացի Ձեր ստեղծածից, արդյոք գրվե՞լ են մեծարժեք գրքեր, նկարահանվել մնայուն կինոնկարներ…

-Գրքեր շատ են գրվել, որոնց արժանիքների մասին ես չէ, որ պիտի ասեմ: Իսկ կինոնկարներ եղել են, ծանոթ եմ դրանցից մի քանիսին: Միանգամից ասեմ, որ դրանք անարժեք են: Դրանցից մեկից այսպիսի դրվագ հիշեմ. պարտված ջոկատի հրամանատար գնդապետը, ձեռքերը թափ տալով, առանց զենքի փախչում է: Ախր ինչպե՞ս, չէ՞ որ պատերազմի դաշտում զենքից կարելի է բաժանվել միայն մեկ դեպքում՝ երբ մարդ կորցրած է լինում գիտակցությունը: Այնպես որ…

-Իսկ ի՞նչ կասեք Հայոց բանակի ներկա վիճակի մասին:

-Ես այդ համակարգից հեռու եմ, խորքով չգիտեմ, միայն համոզված եմ, որ մեզ հզորանալ է պետք: Այո, հզորանալ, որովհետեւ մեր կողքին թուրանական ծրագիր ունեցող նույն թուրքն է, մեր մահին ծարավ դարավոր նույն ոսոխը: Տեսեք, թե ինչ վիճակում է հայտնվել Արցախը, ինչպես է հոխորտում, լկտիանում Ալիեւ կոչված ոճրագործը…

-Եվ վերջում՝ ի՞նչ կասեք Հայոց բանակի զինվորին:

-Տղերք, ամուր եղեք, միշտ հիշեք ազգի ոգին սնուցող մեր մեծերին: Նժդեհի մարգարեական խոսքը հիշեք. «Ուժն է ծնում իրավունք»…

Թեգեր: ԱրցախԴավիթ ԲեկՀՀ զինված ուժերՀովիկ Վարդումյանպատերազմ
Կիսվել1Tweet1Կիսվել
Հակոբ Սրապյան

Հակոբ Սրապյան

Բանաստեղծ, լրագրող, մանկավարժ: Աշխատել է «Խորհրդային Հայաստան» պաշտոնաթերթի մշակույթի բաժնում, այնուհետև վարել նույն թերթի՝ վերանվանված «Հայաստանի» մշակույթի բաժինը շուրջ երկու տասնամյակ: Երկար տարիներ խմբագրել է հայրենակցական «Ձայն վիրահայոց» և համալսարանական §Նոր Գլաձոր¦ թերթերը: Հեղինակ է 8 բանաստեղծական և մեկ արձակ գրքերի: Պարգևատրվել է ՀՀ մշակույթի նախարարության Ոսկե և Հայաստանի գրողների միության «Գրական վաստակի համար» մեդալներով: ՀԳՄ և Հայաստանի Ժուռնալիստների միության անդամ է: Վերջին երեք տարիներին հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ է աշխատել Հնդկաստանի Կալկաթա քաղաքի 200-ամյա Հայոց մարդասիրական ճեմարանում:

Նույնատիպ Հոդվածներ

…Ու մնացին հավերժ զինվորներ

…Ու մնացին հավերժ զինվորներ

Մարտի 22, 2023
Նվիրումի, գնահատանքի, վերագտած ջերմության ու հաղթանակածների օր

Նվիրումի, գնահատանքի, վերագտած ջերմության ու հաղթանակածների օր

Մարտի 21, 2023

Հազարամյակների տեսլականը նույնն է մնացել

Լայնախոհ գիտնական կովկասագետը

Ռոման Նավասարդյան. «Իմ կարիերայի գլխավոր «մեղավորները» եղել են կոմբինատի մարդիկ…»

«Մենք ամուր ենք, հզոր ենք՝ մեր սարերի պես…»

Անգամ հիշողությունը պետք է արժանապատիվ լինի

Անհոգության պատրանք

Հաջորդ Հոդվածը
«Թուրքոմանների» խաղաքարտը

«Թուրքոմանների» խաղաքարտը

Պատմության հետագծով

Պատմության հետագծով

Ամենաընթերցվածը

  • Տարածաշրջանային նախագծերը եւ Հայաստանի դերակատարությունը

    Տարածաշրջանային նախագծերը եւ Հայաստանի դերակատարությունը

    3 Կիսվել են
    Կիսվել 1 Tweet 1
  • Նվիրումի, գնահատանքի, վերագտած ջերմության ու հաղթանակածների օր

    2 Կիսվել են
    Կիսվել 1 Tweet 1
  • Փոքրիկ երգիչների մեծ հաղթանակները…

    7 Կիսվել են
    Կիսվել 3 Tweet 2
  • «Ժամանակակիցները Համո Բեկնազարյանի մասին»

    1 Կիսվել են
    Կիսվել 0 Tweet 0
  • …Ու մնացին հավերժ զինվորներ

    1 Կիսվել են
    Կիսվել 0 Tweet 0

Սոցցանցեր

Ցանկ

  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք

Օգտակար Հղումներ

  • Armenpress
  • Armenpress | History
  • Республика Армения
  • Պատմություն
  • Հեղինակներ

Մեր Մասին

Հայաստանի Հանրապետություն՚ օրաթերթը ստեղծվել է 1990 թ.

Ներկայում օրաթերթը հրատարակվում է «Արմենպրես» լրատվական գործակալության կողմից:

 

Հասցե՝ Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երեւան, Արշակունյաց պող. 4, 13-14-րդ հարկեր Հեռ.՝ + (374 10) 52-57-56, Էլ-փոստ՝ [email protected]: Գովազդի համար`+(374 10) 52-69-74, +(374 96) 45-19-38, Էլ-փոստ՝ [email protected]

Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք

Հասցե՝ Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երեւան, Արշակունյաց պող. 4, 13-14-րդ հարկեր Հեռ.՝ + (374 10) 52-57-56, Էլ-փոստ՝ [email protected]: Գովազդի համար`+(374 10) 52-69-74, +(374 96) 45-19-38, Էլ-փոստ՝ [email protected]

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist