Պետական կյանքի երեւույթները հետազոտելիս շատ հեշտությամբ գայթակղվում են աչքաթող անելու հարաբերությունների օբյեկտիվ բնույթը եւ ամեն ինչ բացատրելու գործող անձանց կամքով: Սակայն կան հարաբերություններ, որոնք որոշում են ինչպես մասնավոր անձանց, այնպես էլ իշխանության առանձին ներկայացուցիչների գործողությունները եւ որոնք նույնքան անկախ են դրանցից, որքան շնչառության եղանակը….
Բայց ադմինիստրատիվ իշխանություններն իրենց բյուրոկրատական էության հետեւանքով աղետալի վիճակի պատճառները տեսնում են ոչ թե կառավարման, այլ նրանից դուրս գտնվող բնական եւ մասնավորքաղաքացիական ոլորտում: Ադմինիստրատիվ իշխանությունները, անգամ լավագույն մտադրություններ, մարդասիրության բնագավառում ամենամեծ եռանդ, ամենաուժեղ բանականություն ունենալու դեպքում, չեն կարող գտնել լուծումն այն հակամարտության, որն ինչոր ակնթարթային, անցողիկ բան չէ, այն հակամարտության, որ կա իրականության եւ կառավարման սկզբունքների միջեւ….
Դժվարությունները լուծելու համար կառավարողներն ու կառավարվողները հավասարապես կարիք ունեն երրորդ տարրի, որը լիներ քաղաքական, առանց պաշտոնական լինելու, այսինքն՝ չղեկավարվեր բյուրոկրատական նախադրյալներով, կարիք ունեն մի այնպիսի տարրի, որը քաղաքացիական լիներ, բայց միաժամանակ անմիջականորեն խճճված չլիներ մասնավոր շահերի եւ դրանց հետ կապված կարիքների ցանցում: Պետության քաղաքացու գլուխ եւ քաղաքացիական սիրտ ունեցող այդ լրացուցիչ տարրը հենց ազատ մամուլն է: Մամուլի ասպարեզում կառավարողներն ու կառավարվողները միատեսակ հնարավորություն ունեն փոխադարձաբար քննադատելու միմյանց սկզբունքներն ու պահանջները, սակայն ոչ թե ստորակայման հարաբերությունների շրջանակներում, այլ հավասար իրավունքներով՝ որպես պետության քաղաքացիներ, արդեն ոչ թե որպես անհատ անձնավորություններ, այլ որպես մտավոր ուժեր, որպես բանական հայացքների արտահայտիչներ: Ինչ չափով որ «ազատ մամուլը» հասարակական կարծիքի արդյունք է, նույն չափով էլ նաեւ ստեղծում է այդ հասարակական կարծիքը….
Մամուլը ժողովրդի կյանքի պայմաններին վերաբերվում է ինչպես բանականությունը, բայց ոչ պակաս չափով նաեւ ինչպես զգացմունքը: Ուստի նա խոսում է ոչ միայն քննադատության բանական լեզվով, որը եղած հարաբերությունները տեսնում է իր բարձունքից, այլ խոսում է նաեւ բուն կյանքի կրքոտ լեզվով, մի լեզվով, որը չի կարելի եւ ասենք՝ չպետք է պահանջել պաշտոնական զեկուցումներից: Ազատ մամուլը, վերջապես, ժողովրդի կարիքն իր անմիջական ձեւով, բյուրոկրատական որեւէ միջավայրում չբեկված ձեւով տանումհասցնում է գահի աստիճաններին, այդ կարիքը հաղորդում է պետական իշխանությանը, որի հանդեպ անհետանում է տարբերությունը կառավարողների ու կառավարվողների միջեւ, եւ միայն մնում են պետության հավասարապես հեռու եւ հավասարապես մոտիկ քաղաքացիներ:
Պատրաստել է Վ. ՄԻՐԶՈՅԱՆԸ
