Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
ԱՐԽԻՎ
Հայաստանի Հանրապետություն
Երեքշաբթի, Մարտի 28, 2023
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք
Հայաստանի Հանրապետություն
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք
Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
Հայաստանի Հանրապետություն
Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
Գլխավոր Մշակույթ

«Ես սիրում եմ Մասիս սարը հայի՛ նման…»

Նոյեմբերի 3, 2022
Մշակույթ
«Ես սիրում եմ Մասիս սարը հայի՛ նման…»
0
ԿԻՍՎԵԼ ԵՆ
44
ԴԻՏՈՒՄ
Share on FacebookShare on Twitter

«Հայերն իմ վաղեմի բարեկամներն են։ Երբ սկսվեցին ղարաբաղյան իրադարձությունները, ես հանդես եկա ի պաշտպանություն նրանց։ Իմ լավ հարեւանները՝ ադրբեջանցիները, զայրացան. մենք քո գրքերը կվառե՛նք։ Ես մտքով ընկա. դե, ի վերջո, բոլոր ժամանակներում ամենավատ գրքերը չէ, որ վառվում էին հրապարակներում… Ես հրշեջներ չեմ կանչի։ Բայց ես չեմ հասկանում նրանց, ովքեր հոգ են տանում շրջակա միջավայրի մասին ու միեւնույն ժամանակ աղտոտում համաքաղաքացիների միտքը ազգայնամոլությամբ»։

Ռասուլ Համզաթով

Եթե չխորանանք ազգայնամոլության կամ ազգայնականության տարատեսակների գիտական տերմինաբանության մեջ, կարելի է այն ներկայացնել երկու պարզ ուղղություններով. ազգայնականություն, որն ուղղված է սեփական էթնոսի պահպանմանը՝ դրա հետ կապված խնդիրները էթնոսի ներսում լուծելով, ինչը դրական երեւույթ է, եւ կա ազգայնականություն, որ փորձում է սեփական էթնոսը կամ դրա առավելությունը հաստատել այլ էթնիկ ժողովուրդներին ճնշելու, ոչնչացնելու ճանապարհով։ Չունենալով սեփական մշակույթի գիտակցություն եւ թերահավատ լինելով նրա հանդեպ, բայց եւ այն ունենալու հավակնություններից դրդված՝ որոշ ազգայնականների թվում է, թե այլոց էթնիկ մշակույթը ոչնչացնելու ճանապարհով ինքնըստինքյան հաստատվում է իրենցը, սեփականը։ Բայց եթե ազգը չունի սեփական մշակույթ, էթնիկ արմատներ, իրեն չի զգում այն հողի տերը, որի վրա ապրում է, որքան էլ ոչնչացնի այլոց ու նրանց մշակույթը, չի կարող ինքնահաստատվել դատարկության վրա։ Ուրիշներին ոչնչացնելու գնով սեփական ազգային արժանապատվությունը չհաջողվեց բարձրացնել անգամ գերմանացիներին, որ համոզված էին իրենց եզակիության մեջ, ուր մնաց՝ ադրբեջանցիներն ու թուրքերը, որ մշակույթի մասին լսել են միայն ուրիշներից։

Ռասուլ Համզաթովը փոքր ազգի մեծ ներկայացուցիչ է. 1970-ի տվյալներով՝ ավարները կազմել են 396 հազար, բնակվում են հիմնականում Լեռնային Դաղստանի արեւմտյան մասում, մասամբ՝ Ադրբեջանում։ Ու թեեւ ավարները քիչ են քանակով, պահպանել են իրենց լեզուն՝ ավարերենը, ավանդույթներն ու մշակույթը, եւ ըստ այդմ՝ ունենալով սեփականը, դժվար կամ «ամոթալի» չէ ընդունել ուրիշինը ու սիրել այն, ինչպես իրենցը։ Լինելով աշխարհ տեսած մարդ, շփվելով բազում ազգերի ներկայացուցիչների հետ՝ դաղստանցի պոետը երբեւէ չի լցվել խանդով ու նախանձով որեւէ ազգության հանդեպ, եւ ազգությունն ու դավանանքն էլ նրա համար տարբերանշան չեն եղել. առաջնությունը մարդունն է, նրա տեսակինը. կարեւորը մարդու արարչությունն է, սերը իր նմանի ու կյանքի հանդեպ, ինչը հաճույքով է խոստովանում նրա մտածող տեսակը։ Անխանդ է նաեւ Ռասուլ Համզաթովի տեսակը առ Հայաստան, հայկական մշակույթն ու արժեքները։ Խորհրդային ժամանակներում տարբեր հանրապետությունների մշակութային գործիչների հետ հանդիպումներ կազմակերպելու, միմյանց հետ առերես շփվելու, փոխադարձ այցելությունների, միմյանց ճանաչելու, բարեկամանալու լավ սովորույթներ էին ձեւավորվել։ Բնական է, որ մեծ Միության մեջ ապրած, բազմաթիվ բարեկամներ ու ընկերներ ձեռք բերած խորհրդային գրողն ափսոսում է, որ փլուզվեց ԽՍՀՄ-ը, քանզի նրա համար անհասկանալի է արժեքների վերարժեւորումը, այն, որ «հնարավոր է դարձել գնել ու վաճառել այն, ինչը ժամանակին արգելված էր՝ խիղճը, հերոսությունը, տաղանդը, գեղեցկությունը, կանանց, երեխաներին, պոեզիան, երաժշտությունը, երբեմն՝ հարազատ երկիրը» եւ այն, որ «ամեն տարվա հետ կյանքի գինն ավելի ու ավելի է ընկնում, իսկ իրերի գինը՝ բարձրանում…»: Դրան զուգահեռ՝ ամենաահավորը պատերազմն է, համոզված է գրողը. ամենուր արյուն, հանցագործությունների աճ, ծնելիության անկում, աննախադեպ մահացություններ, բարեկամների կորուստ…

Ավար խորհրդային բանաստեղծ, արձակագիր, հասարակական-քաղաքական գործիչ, Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս, բազմաթիվ մեդալների, պարգեւների ու շքանշանների, միութենական մի շարք մրցանակների դափնեկիր, արցախյան հիմնախնդրի ջերմ պաշտպան Ռասուլ Համզաթովը ծնվել է Դաղստանի Ցադա աուլում՝ ազգային պոետ Համզաթ Ցադասու ընտանիքում, 1923 թ. սեպտեմբերի 8-ին։ Ինչպես հայերն էին նրան լավ ճանաչում ու թարգմանում, նույնպիսի հարազատությամբ նա էր ճանաչում Հայաստանը, ապրում նրա ցավ- ուրախությունով, գրում նրա մասին, հրապարակայնորեն պաշտպանում հայ ժողովրդի իրավունքները սեփական հողի նկատմամբ։ Ռասուլ Համզաթովի գրչին է պատկանում «Երգեր Հայաստանի մասին» բանաստեղծությունների շարքը՝ լի հուզականությամբ ու սիրով «ուրիշի» հայրենիքի հանդեպ.

Այս ինչքա՜ն է անսիրտ ձյունը քո լանջերի,

Որ չի հալվում նույնիսկ հայոց հո՛ւր աչքերից,

Եվ ի՜նչ խորհուրդ ունես վսեմ ու ի՜նչ հմայք,

Որ սիրո՜ւմ եմ ես քեզ, Մասի՛ս, Հայի՛ նման:

Ինչպես Հայաստա՛նն էր մարդասեր պոետի սրտում, այնպես էլ նա՛ մնաց հայերի սրտում իր անկեղծ ու նվիրական սիրով։ Հայ ժողովրդի սրտակից բարեկամ Ռասուլ Համզաթովը վախճանվել է 2003 թ.. նոյեմբերի 3-ը նրա հիշատակի օրն է։

Թեգեր: բանաստեղծգրողՌասուլ Համզաթով
ԿիսվելTweetԿիսվել
Էլեոնորա Ներսիսյան

Էլեոնորա Ներսիսյան

Նույնատիպ Հոդվածներ

Նուրբ հզորության ելեւէջները

Նուրբ հզորության ելեւէջները

Մարտի 28, 2023
Գիրք, որի էջերում արեւելքի լույսն է ու ջերմությունը

Գիրք, որի էջերում արեւելքի լույսն է ու ջերմությունը

Մարտի 24, 2023

Հպարտ ենք ձեզնով

«Ժամանակակիցները Համո Բեկնազարյանի մասին»

Փոքրիկ երգիչների մեծ հաղթանակները…

Հոբելյանական հուշապատում

Վաստակաբեռն բանաստեղծի նոր նվաճումը

Հայրավանք. երեկ եւ այսօր

Հաջորդ Հոդվածը
Նախ պիտի երկիրը զգանք, նոր միայն՝ երկինքը…

Նախ պիտի երկիրը զգանք, նոր միայն՝ երկինքը...

«Չարենցյան գիրքը»՝ Սարյանի տուն-թանգարանում

«Չարենցյան գիրքը»՝ Սարյանի տուն-թանգարանում

Ամենաընթերցվածը

  • Կա՛ն մշտական թշնամիներ, որովհետեւ կա՛ն մշտական շահեր

    Կա՛ն մշտական թշնամիներ, որովհետեւ կա՛ն մշտական շահեր

    3 Կիսվել են
    Կիսվել 1 Tweet 1
  • «Հպարտ եմ, որ հայ եմ, հպարտ եմ, որ հայ եմ ծնվել…»

    2 Կիսվել են
    Կիսվել 1 Tweet 1
  • Այց անմահ հերոսներին

    1 Կիսվել են
    Կիսվել 0 Tweet 0
  • «Կայսերական մեծության» մորմոքը

    1 Կիսվել են
    Կիսվել 0 Tweet 0
  • Գիրք, որի էջերում արեւելքի լույսն է ու ջերմությունը

    1 Կիսվել են
    Կիսվել 0 Tweet 0

Սոցցանցեր

Ցանկ

  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք

Օգտակար Հղումներ

  • Armenpress
  • Armenpress | History
  • Республика Армения
  • Պատմություն
  • Հեղինակներ

Մեր Մասին

Հայաստանի Հանրապետություն՚ օրաթերթը ստեղծվել է 1990 թ.

Ներկայում օրաթերթը հրատարակվում է «Արմենպրես» լրատվական գործակալության կողմից:

 

Հասցե՝ Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երեւան, Արշակունյաց պող. 4, 13-14-րդ հարկեր Հեռ.՝ + (374 10) 52-57-56, Էլ-փոստ՝ [email protected]: Գովազդի համար`+(374 10) 52-69-74, +(374 96) 45-19-38, Էլ-փոստ՝ [email protected]

Ոչ մի արդյունք
Կարդալ ամբողջը
  • Հանրապետություն
  • Միջազգային
  • Սոցիում
  • Սփյուռք
  • Հոգեւոր
  • Մշակույթ
  • Այլք

Հասցե՝ Հայաստանի Հանրապետություն, ք. Երեւան, Արշակունյաց պող. 4, 13-14-րդ հարկեր Հեռ.՝ + (374 10) 52-57-56, Էլ-փոստ՝ [email protected]: Գովազդի համար`+(374 10) 52-69-74, +(374 96) 45-19-38, Էլ-փոստ՝ [email protected]

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist